dilluns, 30 de desembre del 2013

Solvo au dissolvo, jen la demando

Pro-independence protesters in Barcelona. Demotix/Mario Roldan. All rights reserved.

"Katalunio devus insisti pri tio ke, ne temas pri secesio sed pri la dissolvo de la hispana ŝtato. Katalunio estas ties esenca parto. Se katalunio sendependiĝos, Hispanio, tiel kiel ĝi estas konceptita nun, ĉesos ekzisti, kaj la ŝtatoj rezultantaj devos esti konsiderataj heredantoj de la dissolvita ŝtato". "Tio ĉi gravas el la vidpunkto de la aparteno de katalunio al Europa Unio, kaj same aplikiĝas al la hispania postrestaĵo: aŭ ambaŭ plurestos en EU aŭ ambaŭ ekrestos for". "Hispanio sen Katalunio estus malsama lando. Mi ne vidas kial nur Katalunio devus peti re-aliĝon al EU. Atingintaj tiun situacion, ankau Hispanio devus fari same".

Fragmento el intervjuo de ĵurnalo Ara al Ana Stanic, advokato specialiĝinta pri solvo de internaciaj konfliktoj.
Fonto: El Singular
Artikolo de Ana Stanic por Open Democracy (angle)

dissabte, 14 de desembre del 2013

Nova paŝo al memdecido de Katalunio



12/12/2013. La kataluna registaro kaj subtenaj partioj de la parlamento prezentas la tekston por la konsulto pri la (sen)dependeco

Ĉu vi volas ke Katalunio iĝu ŝtato?
-Jes
-Ne
Se vi respondis jese, ĉu vi volas ke tiu ŝtato estu sendependa?
-Jes
-Ne

Superrigardo al la sinsekvo de la politikaj eventoj ĝis nun:

2009 - Arenys de Munt okazigas la unuan eksteroficialan konsulton pri la sendependeco de Katalunio. La partopreno estis 41% kaj la jesoj atingis 96,2%.
2009 - Berga aprobas proponon demandi al la civitanaro pri la sendependeco. kelkaj aliaj magistratoj sekvos baldaŭ la ekzemplon.
2009 - Oni starigas la Nacian Kunordigo-organizon por la Konsulto pri la Sendependeco.
2010 - La kataluna parlamento ratifas la rezoluciojn de 1989 kaj 1998 pri la rajto al memdecido kaj montras sian subtenon al la popolaj konsultoj pri la sendependeco.
2010 - Verdikto de la Konstitucia Tribunalo pri la KatalunaStatuto aprobita en 2006, kiu malvalidigas jure la nacian kvaliton de Katalunio, deklaras kontraŭkonstituciaj 14 artikolojn kaj modifas la tekston de  27 aliajn.
2010 - Amasa manifestacio en Barcelono sub la devizo Ni estas nacio, ni decidas. Partoprenis unu miliono de homoj laŭ la Urba Polico.
2010 - 73 Municipoj deklaras sin ekskluditaj de la konstitucio kaj subskribas  en Sant Pere de Rodes la Municipan Engaĝigon pri Suverenismo.
2010 - CIU venkas en la elektoj por la Parlamento kun la ĉefprogramero proponi fiskan pakton al la hispana registaro.
2010 - La Suprema Tribunalo postulas al la Generalitat (Kataluna Registaro) apliki la verdikton kontraŭ la lingva submergiĝo en la lernejoj.
2011 - Jordi Pujol, eksa kataluna prezidento, informas ke li jam elĉerpis la argumentojn kontraŭ la sendependeco kaj opinias ke la katalunoj ne plu estas protektitaj de Konstitucio.
2011 - La movado pri la konsultoj kaj aliaj organizoj interkonsentas la kreon de la Kataluna Nacia Asembleo (KNA).
2011 - Enketo de CEO pri la sendependeco. Post respondo al (jes/ne)-demando: 42,9% voĉdonus  por kaj 28,2 kontraŭ.
2011 - Hispania balotado. PP atingas absolutan majoritaton. Rajoy iĝas prezidento.
2011 - Oni starigas en Vic la Asocion de Municipoj porla Sendependeco.
2012 - Konstitua Asembleode la KNA. Carme Forcadell estis elektita prezidantino.
2012 - “Bonan nokton, mi ne volas pagi”.Josep Casadellà decidas ne pagi ĉe la budo sur la aŭtoŝosea pagejo dum la ŝtato senpagigas la madridajn.. La ago estas filmita kaj publikigita en la sociaj (inter)retoj. Naskiĝas la movado No vull pagar (Mi ne volas pagi), kiun aktive partoprenos miloj da katalunoj.
2012 - La Kataluna Parlamento aprobas rezolucion pri nova fiska pakto prezentota al la hispana registaro.
2012 - La tiujara Kataluna Nacia Festo estas partoprenata de ĉ. unu miliono kaj duono de homoj kun la devizo Katalunio,nova ŝtato de Eŭropo.
2012 - La kataluna prezidento, Atur Mas, subtenas la manifestantoj kaj akceptas ke Katalunio bezonas ŝtatstrukturojn.
2012 - Kunveno en Madrido kun Mariano Rajoy pri la nova fiska pakto. La hispana prezidanto rifuzas entute la proponon. Kvin tagojn poste, Mas kunvokas al anticipaj elektoj kaj la plej multaj el la katalunaj partioj inkluzivigas la prisendependan konsulton en siaj programoj.
2012 - CIU estas la venkinta partio tamen perdinte subtenojn, dum kreskadas rimarkinde ERC, kiu fariĝas la dua ĉefa forto. CUP eniras la parlamenton unuafoje. 2/3 el la parlamentaj membroj subtenas la konsulton.
2013 - Via Catalana por la Sendependeco. Nova amasa mobilizado de la civitanaro, homĉeno kiu trairas la tutan landon de unu ekstremo al la alia. La parlamento kreas komisionon pri la rajto al memdecido. PSC rezignas partopreni ĉar ĝi ne volas ke la afero okazu sen la konsento de la hispana ŝtato.
2013 - CIU, ERC, ICV-EUiA kaj CUP interkonsentas la enhavon de la demando kaj la daton de la konsulto: la 9an de novembro de 2014.



Fonto el la esperantigo: El Punt Avui
Noto: Klarig-ligoj pri la katalunaj partioj vi trovos en la dekstra kolumno de la blogo.


divendres, 22 de novembre del 2013

Lasta enketo pri balotemo

CEO: Centre d'Estudis d'Opinió / Studcentro pri Opinio
ERC: Esquerra Republicana de Catalunya / Respublika Maldekstro de Katalunio
CiU: Convergència i Unió / Konverĝo kaj Unuigo (federacio de du centro-dekstraj partioj)
ICV: Iniciativa per Catalunya - Verds / Iniciativo por Katalunio - Verduloj
CUP: Candidatura d'Unitat Popular / Popolunueca Kandidataro
C's: Ciutadans-Partit de la Ciutadania / Civitanoj-Partio de la Civitaneco (liberala, kontraŭnaciisma)
PSC: Partit dels Socialistes de Catalunya / Partio de la Socialistoj de Katalunio
PP: Partit Popular / Popola Partio

La enketo celas ilustri la eblan konsiston de la kataluna parlamento se la balotado okazus nun.

En alia fako de la enketo oni povas trovi la jenan respondaron pri la eventuala sendependiĝo de Katalunio:

Por: 54,7%

Kontraŭ: 22,1%

Sindeteno: 15,7%

Ne scias: 4,9%

Fonto: Vilaweb

dimecres, 20 de novembre del 2013

Aznar sendus la katalunan prezidenton al prizono

Kadre de publika konferenco, la hispana eksprezidento José Maria Aznar manifestis sian proponon enkarcerigi la nuntempan prezidenton de Katalunio se ĉi lasta fine kunvokas la katalunojn al balota konsulto pri la preferata statuso de Katalunio rilate al Hispanio, t. e., demandi al la katalunoj ĉu ili volas plu esti parto de Hispanio aŭ ĉu ili volas sendependiĝi.

En respondo al tiu deklaro, Artur Mas, la kataluna prezidento asertis ke la prelego de Aznar estas malnova, eksmoda kaj freneza.
Francesc Homs, la voĉreprezentanto de La Generalitat (kataluna aŭtonoma registaro), petis al la prezidento Rajoy admoni la eksprezidenton (ni memoru ke ambaŭ apartenas al la sama partio) pro asertoj kiuj pensigas pri la sintenoj de la antaŭa reĝimo (frankismo).

fonto: Vilaweb

dilluns, 18 de novembre del 2013

Universalaj katalunoj

Provizora listo de katalunoj (denaskaj aŭ forte ligitaj al Katalunio) kiuj alportis ion valoran aŭ interesan al la mondo:
Antoni Gaudí (arkitekto), Antoni Tàpies (artisto), Carmen Amaya (dancistino), Charlie Rivel (klauno), Enric Bernat (inventisto), Ferran Adrià (kuiristo), Francesc Ferrer i Guardia (pedagogo), Ignasi Barraquer (kuracisto), Joan Manel Serrat (kantisto), Joan Miró (artisto), Joan Oró (sciencisto), Josep Carreras (kantisto), Margarida Xirgu (aktorino), Miquel Barceló (artisto),Jordi Savall (muzikisto), Josep Trueta (kuracisto)Miquel Servent (verkisto), Montserrat Caballé (kantistino), Narcís Monturiol (inventisto), Pablo Picasso (artisto), Pau Casals (muzikisto), Pep Guardiola (trejnisto), Ramon Llull (filozofo), Roser Capdevila (verkistino), Salvador Dalí (artisto), Salvador Espriu (verkisto), Sergi López (aktoro), Vicent Ferrer (misiisto), Victòria dels Àngels (kantistino). -

dijous, 7 de novembre del 2013

Fermo de la publika valencilanda televido

Artikolo de Vicent Partal, direktoro de Vilaweb

 La valencia aŭtonomio (kaj la aliaj) en danĝero

La graveco fermi la valencian publikan televidon  (RTVV) ne povas esti mildigita per la demagogiaj argumentoj ke tio necesas por la savado de sanservoj aŭ edukado. La Partio Populara ne posedas kredindecon pri la defendo de la publikaj sanservoj, sed eĉ se ĝi posedus, la fakto elimini la publikajn televizion kaj radion estas multe pli ol simpla fermo de servo: tiu ago rekte atakas la esencon de la aŭtonomio, ĝi atakas la ekziston de singulara valencia personeco.

Ni estu honestaj. En Hispanio, la kreskanta ideologio estas tiu kiu penadas por nuligi la aŭtonomion, la aŭtonomiojn. Des pli tiujn kun "specialaj" karakteroj, lingvoj, kulturoj, naciecoj, la ne kastiliaj naciecoj,...tiu estas la projekto de la Partio Populara, la partio de Rajoy, de Fabra, de Bauzá, tiu estas la projekto de UPyD (Unuiĝo Progreso kaj Demokratio) kaj de rimarkinda parto de la Partio de la Socialistoj  (PSOE), pli kaj pli severa kaj senhonta.

Ĉiuj ili volas forviŝi tion kion ili konsideras historia eraro. Ili volas fini la politikon bazita sur aŭtonomioj, transformante ilin al administraj ŝtatteritorioj, al centroj por distribuado de servoj, leĝe centralizitaj. Tial oni fermas nun Canal 9 (la valencia publika kanalo), tial oni atakas la nunan eduksistemon per la leĝo Wert, tial oni monsufokigas niajn instituciojn ekskuzante sin per la deficit-argumento, tial...

En la estonto de Hispanio ne estas loko por valenciismoj, per iu ajn el la velenciismoj: nek por la kataluniemaj, nek por la malkataluniemaj, nek por la tria vojo (federaciismo). La futuron kiu hispanoj deziras por la ŝtato, kiel administra organizaĵo, estas retroiri al 1974 kaj ke la aŭtonomio, specife la politika aŭtonomio, restu en la memoro kiel nur transa koŝmaro. Finiĝis unu etapo kaj komenciĝas nova. En tiu nova, valencianoj kaj aliaj homoj devos plani celojn klare kaj firme, ekster Hispanio.

Pri la parentezoj respondecas la tradukinto: Karles Berga

dimarts, 24 de setembre del 2013

La Konstitua Procezo

En Katalunio, la Konstitua Procezo estas socia movado kiu iĝis publika la 10an de aprilo 2013. Ĝin oni kreis por antaŭenpuŝi iniciaton kiu celas ŝanĝon en la socia, politika kaj ekonomia modelo. Ĝi strebas ankaŭ al la fino de la kapitalismo kaj al sendependeco.

La unuaj iniciatintoj estis Arcadi Oliveres kaj Teresa Forcades. Jam estis publikigita la
Manifesto por la kunvoko de konstitua procezo en Katalunio. Kun la celo atingi la maksimuman nombron de aliĝantoj. Nur dum la unua semajno jam aliĝis pli ol 10.000 homoj.

Oni konstatis ke la grandaj mobilizadoj de la lastaj du jaroj montris potencialon por la socia batalado kaj vastan rifuzon de la politikoj kiuj pretendas solvi la krizon rekompensante al iliaj kaŭzantoj dum la plej multo de la popolo enŝuldiĝas por la tuta vivo.

Tial ni asertas ke la nuntempa politika, ekonomia kaj institucia modelo fiaskis kaj nepras krei novan modelon politikan kaj socian. Por tion atingi ni konsideras necese antaŭenpuŝi pripensan kaj kunfluan procezon kun ampleksa, plurala kaj partopreniga bazo kiu gastigu la tre diversajn kolektivojn kiuj jam delonge laboradas por pacaj kaj demokratiaj ŝanĝoj.

Tial oni proponis organizi kandidatiĝon, kiel eble plej ampleksa, por la venonta balotado al la Kataluna Parlamento. Ĝi havos la celon pledi por la Kunvoko de Konstitua Asembleo, kiu difinos novan ŝtatmodelon kaj sociekonomikan ordon.

Jen la dek bazaj punktoj de la Manifesto:

1 - Elproprigo de la privataj bankoj, defendo de publikaj kaj etikaj bankoj, bremso de la financa spekulado, justa fiskagado, aŭditado de la ŝuldo kaj ĉeso de la pago al  la mallegitima ŝuldo.

2 - Dignaj salajroj kaj pensioj, ne al maldungoj, reduktigo de la labora hornombro kaj distribuo de ĉiuj laborlokoj, inkluzive de hejmlaboroj kaj vartlaboroj ĝis nun ne pagitaj.

3 - Partopreniga demokratio, balotreformado, kontrolo de elektitaj postenuloj, elimino de la privilegioj de la politikistoj kaj severa persekuto de la korupto.

4 - Dignaj loĝejoj por ĉiuj homoj, haltigo de la elhejmigoj kaj liberigo de la domŝuldo per redono de la loĝejo, kun retroaktiva karaktero.

5 - Ne al privatigo, renversigo de la politikoj kiuj malpliigas servojn kaj potencigo de la publika sektoro sub socia kontrolo.

6 - Rajto pri la propra korpo kaj ne al la ĝenra perforto.

7 - Ekologia rekonvertiĝo de la ekonomio, elproprigo kaj socialigo de la energiaj entreprenoj kaj suvereneco pri nutrado.

8 - Civitanaj rajtoj por ĉiuj, ne al ksenofobio kaj nuligo de la leĝo pri eksterlandaneco.

9 - Publikaj amaskomunikiloj sub demokratia kontrolo, liberaj interreto kaj programaro kaj elmerkatigo de la kulturo.

10 - Internacia solidareco, ne al militoj, Katalunio sen armeo kaj for de NATO.


dimarts, 17 de setembre del 2013

Victi vincimus (venkitaj ni venkis)



"Iom antaŭ la disfalo de Barcelono, la generalo Villarroel komisiis iun asistanton, Martí Zubiria, iri al ekstero kun la misio konvinki la markison Poal konduki siajn trupojn en la urbon ĉar la atako de la burbonoj estis tuj okazonta. Poal rifuzis la proponon, asertante ke tio estus senutila peno. Ili arde diskutis, tiom ke eĉ la akompanantoj de Zubiria decidis resti ĉe Poal. En tiu preciza momento, Zubiria estis la barcelona armeano kiuj plej bone konsciis ke Barcelono estis jam komdamnita. Kion li faris?  Li revenis al la urbo.
Iamaniere, la suverenisman movadon oni povas interpreti kiel lukto inter ŝtataj fortoj kaj popolaj fortoj.
La scenaro permesas nuancojn, kompreneble: La ŝtato posedas ankaŭ popolbazajn organizojn kiuj ĝin subtenas kaj, siaflanke, la Generalitat (kataluna registaro) posedas instituciajn ilojn. Sed esence estas kiel dirite. La baza impulso de la suverenismo, ĝia spronfonto, venas el la socia bazo kaj la ĉefaj malhelpoj al ĝiaj depostuloj staras ĉe la ŝtataj institucioj kaj mekanismoj. Ŝtato kiu disponas pri povegaj instrumentoj. Ĝi havas la forton, la monopolon pri la forto; ĝi havas diskonigilojn, zelotojn kaj zelotajn diskonigilojn. Ĝi havas grandegan aron da iloj por premi homojn kaj kolektivojn. Male, la popolaj fortoj, al kiuj ĝi frontas, nur havas siajn korpojn, siajn volojn kaj sian memorganizemon. Kiel homoj, finfine, ili eraras, hezitas, posedas limigitajn fortojn. Kial Zubiria revenis al Barcelono?
Ni neniam scios. Verŝajne pro fideleco al Villarroel, al kelkaj konkretaj homoj. Mi ŝatas pensi ke li revenis pro la sama motivo kiu hieraŭ puŝis la homojn iri al la Kataluna Vojo. Ili ne faris tion ĉar ili pli malpli fidas je la venko de la revo, nek puŝis ilin ia fanatika impulso aŭ la deziro iun ĝeni. Ili iris, tutsimple, pro tiu humila sed profunda ĝojo kiu feliĉigas la homon pro la scio ke li/ŝi estas en la ĝusta tendaro."

Albert Sánchez Piñol, verkisto, aŭtoro de Victus.
Fragmento tradukita el artikolo aperinta en la ĵurnalo Ara, jaŭde la 12an de septembro 2013

divendres, 6 de setembre del 2013

Konstitua Procezo kunvokas al Kataluna Vojo kaj al encirkligo de katalunia ĉefbanko


La Konstitua Procezo, instigita de Teresa Forcades kaj Arcadi Oliveres ĵus anoncis la partoprenon de almenaŭ 3.000 homoj kiuj encirkligos La Caixa-n la venontan 11an de septembro, kun la celo fingromontri kiuj estas la respondeculoj de la krizo.
-Ni atendas la aliĝon de multaj pliaj homoj- ili informis tra komunikaĵo.
La homĉeno ĉirkaŭos la Caixa-konstruaĵon kaj konektos kun la Kataluna Vojo organizita de Kataluna Nacia Asembleo (KNA) en Barcelono, tra la strato Diagonal ĝis placo Francesc Macià kaj tra Gran Via Carles III ĝis Travessera de les Corts.
Fonto: Vilaweb


KEA informas pri la Kataluna Kongreso


La venontajn 1an, 2an kaj 3an de novembro (fakte ankaŭ la 31an de oktobro), okazos en Salardú (Val d'Aran) la 36a Kataluna Kongreso de Esperanto kaj 1a Okcitana Kongreso de Esperanto.
2013 estas la jaro de Okcitanio: plurajn historiajn eventojn oni festas ĉi-jare. Aldone al ĉio ĉi, Okcitanio kaj Katalunio estas tre ligitaj landoj. Lingvoj kaj kulturoj, foje ne reciproke konataj, estas ĝemelaj. Historiaj rilatoj estadas konstante, el la trubaduroj ĝis la akceptado de rifuĝintoj de la hispana milito.
La buĝeto de la kongreso estas ekstreme kriza, sed tamen la antaŭvidita programo estas riĉega kaj interesa. Ĝi ĉefe pritraktos la okcitanan kaj la lingvajn malplimultojn ĝenerale, sed ankaŭ socion. Estos koncerto de JoMo, arta vespero kaj belegaj ekskursoj. Elstaras la partopreno de Kevin de Laet, Jacme Taupiac, JoMo Leclercq, Floreal Martorell, Xavi Rico, Abel Montagut...
Ni petas vin aliĝi kiel eble plej frue, tio multe helpos la organizantojn. Pliaj informoj kaj aliĝoj ĉe www.esperanto.cat

Ĝis baldaŭ en Okcitani'

dimecres, 4 de setembre del 2013

dilluns, 2 de setembre del 2013

Emili Guanyavents, esperantisto, liberecano kaj verkinto de la himno de Katalunio

Emili Guanyavents i Jané (Barcelono 1860 - 1941), tipografisto, estis plurtrajta homo, poeto, ĵurnalisto, tradukisto kaj korektisto pri la kataluna. Li partoprenis en La Internacio kaj, kiel representanto de la Societat d'Obrers Tipògrafs ( Tipograflaborista Societo) de Barcelono, li ĉeestis en la Konstituiga Kongreso de la Federació Regional del Treball ( Regiona Laborfederacio) de Hispanio en 1881.
Guanyavents estis ofta vizitanto de la Ateneu Obrer ( Laborista Kulturdomo) de Barcelono, en kiu li eĉ partoprenis kiel estrarano. Inter liaj ĉefaj amikoj kaj samideanoj estis Rafael Farga Pellicer, Joaquim Bartrina, Josep Llunas i PujalsSerafí Pitarra, Cels Gomis, Lluís Millet i Antoni Gaudí.
Guanyavents kundividis kun la reusano lian etapon plej kontraŭeklezian kaj spiritisman.
Guanyavent facile kaj plezure moviĝis en etosoj internaciistaj, respublikanaj, liberecanaj, framasonaj kaj liberpensaj dum lia vivado en Barcelono.
Guanyavents kunlaboris en la ĵurnalo La Luz, estrita de la filantropo Rossend Arús. Li ankaŭ kunredaktis La Tramontana (katalunlingva gazeto), estrita de Josep Llunas i Pujals, kie li koincidis kun Cels Gomis, Eudald Canibell, Anselmo Lorenzo kaj Josep Maria Codolosa. La Tramontana, publikaĵo enkadrita en liberecana filozofio, kultivis liberpensadon kaj laikismon kun satira stilo.
La ĉefaj enspezoj de Guanyavents venis el la korektista laboro ĉe la revuo Avenç, krom tio li respondecis pri la traduko al la kataluna de verkoj de Baudelaire, Verlaine, Mallarmé kaj Maeterlinck.
Li ankaŭ alproksimiĝis al simbolismo kaj modernismo kunlaborante en gazetoj kiaj Catalònia, Joventut, Germanor,...kiu rezultis en amikeco kun kelkaj modernismaj verkistoj: Ignasi Iglésias, Narcís Oller, Joan Maragall i Pompeu Fabra.
En 1989, Guanyavents verkis la konatan version de Els Segadors, la himno de Katalunio, kiun muzikigis Francesc Alió.
Fine, li estis ankaŭ korektisto ĉe la Institut d'Estudis Catalans (Instituto por la Katalunaj Studoj), laboro kiun li dividis kun sia poezia verkemo.

Ĉiuj biografiaj notoj estas elprenitaj kaj tradukitaj de: Vaixell Blanc

dimarts, 27 d’agost del 2013

La Kataluna Vojo jam en Vikipedio

Klarigo kaj informado pri la Kataluna Vojo, evento kiu okazos la venontan 11an de septembro, jam legeblas en la Esperanta Vikipedio. Eblas ankaŭ informiĝi tra la koncernaj vikipedioj kataluna, angla, hispana, franca, litova kaj okcitana.
Ni memorigas ankaŭ ke la Deklaro pri Suvereneco far la Kataluna Parlamento disponeblas en esperanta traduko.


dijous, 22 d’agost del 2013

Kataluno duoble pionira



Frederic Pujulà i Vallès, probable la plej elstara kaj konata esperantisto en la historio de la kataluna esperanto-movado, samtempulo kun Zamenhof kaj kunorganizanto de la Universala Kongreso de Barcelono en 1909 estis ankaŭ, ene de sia arta aktivado, la unua  verkisto kiu verkis sciencfikcian romanon en la kataluna , kun la titolo Homes Artificials (Artefaritaj Homoj).


dissabte, 17 d’agost del 2013

Sendependistoj solidaras kun Ĝibraltaro

Ant la konflikto inter Britio kaj Hispanio, diversaj ĵurnaloj en la kataluna, angla kaj franca, informis pri la porĝibraltara solidardeklaro de Alfred Bosch, unu el la ĉefaj reprezentantoj de la kataluna sendependismo. Li informis ke la rajto de ĝibraltaranoj memdecidi pri sia statuso estas sama al tiu de katalunoj. Informas: Vilaweb.

dimarts, 6 d’agost del 2013

La homĉeno por la sendependeco internaciiĝas pli kaj pli

Jam en pli ol tridek urboj oni planas organizi solidarajn homĉenojn por la sendependeco de Katalunio, paralele al la ĉefa aranĝo okazonta la venontan 11an de septembro. Vidu informon ĉe Vilaweb (katalunlingve). La unuaj ĉenmontriĝoj okazos la 15an de aŭgusto kaj la lastaj koincidos kun la ĉefa okazonta en la katalunaj teritorioj. Pli da informoj pri la homĉeno en la dekstra kolumno de la blogo.

dimarts, 23 de juliol del 2013

Premiere en la historio de homturado

Unuafoje en la historio de la popularaj kaj famaj katalunaj castellers (homtur-konstruantoj), ĉijare oni levis turon meze de  olimpika naĝejo kiel parto de la inaŭgura ceremonio de la Monda Ĉampionado pri Akvosporto 2013.
Vere unika kaj spektinda aranĝo.

dijous, 27 de juny del 2013

Homĉeno por la Sendependeco

La Kataluna Nacia Asembleo prezentis la homĉenon kiu kunligos 86 urbojn la venontan 11an de septembro. Kolektiva aranĝo por peti la sendependecon.
Laŭdire de Carme Forcadell, prezidanto de la KNA, "Per tiu homĉeno ni volas internaciigi Katalunion". Dum la prezentado oni donis parolturnon al la reprezentantoj de la Balta Vojo, kies homĉeno en 1989 utilis por depostuli la sendependecon de la baltaj landoj (Estonio, Latvio kaj Letonio).
Kiel rakontis Ulo Laanoja kaj Henn Karits, civitanoj el tri landoj ligiĝis man-ĉe-mane laŭlonge de 680 km. En estonio la ĉeno konektis 150.000 homojn ĝis 215 km.
Ĝuste la balta sperto inspiris la iniciaton de la KNA kaj ĝian organizadon.
Laŭ aserto de Laanoja: "Tiu ĉi sperto profunde impresos ĉe vi kaj montros al Eŭropo vian firman decidon pri memdetermino".

Tiu ĉi teksto estas tradukita parto de artikolo aperinta en La Vanguardia

Mapigo de la homĉeno
La Via Catalana / La Kataluna Vojo (disversaj bildoj)

La Ideala Muzeo de Katalunio


 La Museu Ideal de Catalunya estas galerio de bildoj (fotoj) plej diversaj kaj sugestoriĉaj. Ili montras la landon, ĝiajn monumentojn, kuriozajn objektojn kaj aranĝojn, inventojn, muzeaĵojn, popolartaĵojn, ktp. Ni varme rekomendas vidpromenadon.

dimarts, 18 de juny del 2013

Koncerto por la Libereco, Barcelono 29a de Junio 2013


La koncerto

La Koncerto por la Libereco estos gravega aranĝo okazonta en nia lando, unueca krio de la civila socio por depostuli, pere de la muziko kiel universala lingvo, la rajton de la kataluna popolo kaj de ĉiuj popoloj de la mondo decidi sian estontecon, libere kaj demokrate.

La 11an de septembro de 2013, pli ol miliono da homoj surstrate manifestaciis en Barcelono kun la deziro plenumi sian propran suverenecon cele al propra ŝtato. La koncerto por la libereco celas iĝi nova ebleco por ke la voĉo de la popolo estus aŭskultata en kaj ekster Katalunio. Ĝi estos ankaŭ aranĝo kiu kontribuos instigi ĉiujn al konstruado de la kolektiva estonteco de la lando.

Arta enhavo

La Koncerto por la Libereco estos tutnova spektaklo el konataj kantoj  kiuj trairos la kolektivan memoron de la lando kaj la mondo. Kantoj kiuj estis uzataj por depostuli la liberecon de homoj kaj popoloj. Inter la kantoj elstaros la plej popularaj el Lluís Llach, kiuj estos kantataj de li mem aŭ de aliaj kantistoj el diversaj landoj kaj generacioj.

Organizantoj
Kunlaborantoj
Novaĵoj
Oftaj demandoj
Videoprezento de la koncerto  (kun subtekstoj)
Kelkaj eltiraĵoj de la koncerto


dilluns, 10 de juny del 2013

Anarkiismo kaj naciismo en katalunio: kelkaj ekzemploj


[Fragmento el la artikolo PSOE kaj la Kataluna Nacia Afero (1), de Xavier Quadrat. Revuo Avenç. Numero 5, septembro, 1977. Trad. Karles Berga]

Kiu estis la sinteno de la “popolaj klasoj”, aluditaj de JosepTermes, rilate al la katalunisma movado? Kaj kiel ĝi evoluis? Oni diris ke, je la komenco de tiu ĉi jarcento, en la katalunismo ĉefrolis, preskaŭ monopole, la reprezentantoj de la burĝaro. Tio verŝajne estas certa. Tamen, estas interese memori ke, en junio de 1905, Salvador Gibert, de la grupo “Progrés Autonomista” publikigis en Revista Blanca (anarquiisma gazeto eldonita en Madrido) tre sugestan artikolon sub la titolo “Naciistoj-Anarquiistoj”. En ĝi, Gibert asertis ke, “la naciisma ideo en katalunio, tio estas, la katalunismo” naskiĝis iam meze de la 19a jarcento kaj ke, estante junulara movado, “neniun devus surprizi ke en ĝi abundis homoj kun anarkiismaj ideoj...”.
Nu, ni en volas eltiri facilajn konkludojn el tiu aserto sed tiu artikolo tute en estis izolita ekzemplo. Unu monaton poste, en julio 1905, Revista Blanca publikigis alian artikolon, nun verkitan de J. Garden. La interpreto de la naciismo el anarkiisma vidpunkto estis jena:
El inter ĉiuj multaj partiemoj, aspiroj kaj idealoj kiuj konsistigas la nunan naciisman movadon en Katalunio, aperas, kiel karakterizilo, la plifirmigon de la kataluna personeco kiel socia kerno kaj, subsekve, la proklamon de la rajto de ĉiuj popoloj, kun aparta personeco, regi sin mem.
Tiu ĉi fundamenta aserto de la katalunismo estas valoro ne prifajfinda por la disvolvigo de la liberecanaj idealoj.
Efektive ĝi signifas la absolutan neadon de ĉiuj modernaj Ŝtatoj, kiuj reprezentas malnaturajn organizojn subtenataj de perforto kaj privilegioj. Tial la katalunismo ne rifuzas manifesti simpation al ĉiuj revoluciaj movadoj kiuj dum la detrua agado, celas ankaŭ ke ĉiuj popoloj enkadriĝu en siaj naturaj organizo-limoj”.
..........
..............

La 15an de februaro 1913, reaperis en Barcelono la gazeto Tramuntana. La ĉefredaktoro estis Salvador Seguí, kiu respondecis pri la jena redakteja enkonduko:
Ni kore pasias pri tiuj du grandaj sentimentoj, tiuj du eksterordinaraj amatoj: Katalunio, Libereco.
Ni volas iun Katalunion por la libereco. Ni volas liberecon por Katalunio. Ni volas universalan federacion de liberaj popoloj. Ni ne volas aliajn limojn ol tiuj de la respekto al patriaj moroj kaj lingvoj. Ni volas socian transformon, ke laboro ne estu humiliga tasko sed male, digniga okupo. Ni volas eternan homfratiĝon”.



divendres, 10 de maig del 2013

Komuniko de Kataluna Esperanto-Asocio pri nova leĝo aplikata sur katalunlingva kaj aragonlingva teritorio

Kataluna Esperanto-Asocio (KEA) energie kondamnas la nuligon de la ĝisnuna leĝo pri lingvoj de Aragono kaj la novan aprobitan kiu perverse kaj ridige nomigas la katalunan LAPAO* kaj la aragonan LAPAPYP*. Ni ankaŭ demandas kial la nomon de la hispana lingvo ne ŝanĝiĝis.
La internacia akademia komunumo scias, ke la propraj lingvoj de la aŭtonoma komunumo Aragono estas la aragona, la kataluna kaj la hispana.
La Eŭropa Ĉarto pri Regionaj kaj Minoritataj Lingvoj engaĝigas la aŭtoritatojn (en la artikoloj 7.1.b kaj 7.1.e) respekti la geografian areon de ĉiu lingvo kaj la rilatojn inter ties teritorioj. La Komitato pri Ministroj de la Eŭropa Konsilio rekomendis al Hispanio (en 2005 kaj en 2008) starigi juran kadron specifan por protekti la katalunan kaj la aragonan en Aragono, nomante tiujn lingvojn per ties nomoj.
Ni sekvas la iniciaton de la Akademio de la kataluna lingvo (Institut d’Estudis Catalans), kaj tial KEA subtenas la ĉi-rilatan deklaron de la asocioj kunigitaj sub la nomo Iniciativa Cultural de la Franja.
Ni manifestas nian subtenon al la 45.000 katalunlingvanoj kaj al la 20.000 aragonlingvanoj, kiuj suferis fortan frapon kontraŭ siaj lingvaj rajtoj kaj ni denoncas la cinikismon kaj sarkasmon, eĉ nigran humuron, per kiu la Popola Partio, subtene de la Aragona Regionisma Partio, plenumas tiun hontigan lingvomortigon.
Ni salutas la katalunlingvanojn kaj la aragonlingvanoj de Aragono, kaj ĉiujn lingvokonsciajn homojn de tiu lando, kiuj kreis verkojn, filmojn, revuojn, ĵurnalojn, teatraĵojn, komiksojn kaj laboris por alporti la lokajn lingvojn al la lernejoj. Ni salutas la laboron de ili plenumitan kaj ni kuraĝigas ilin daŭrigi tiajn taskojn, se necese, per malobeo de la leĝo; maljusta kaj ridinda leĝo kiu atakas la lingvajn rajtojn –do, homajn rajtojn–, kaj kiu primokas ilin.
— 
— 

* LAPAO: Hispanlingva siglo por „Aragona Lingvo Propra de la Orienta Areo”, anstataŭa leĝa nomo por la kataluna.
LAPAPYP: Hispanlingva siglo por „Aragona Lingvo Propra de la Pirenea kaj Antaŭpirenea Areo”, anstataŭa leĝa nomo por la aragona.

Fonto: Esperanto.cat

dimecres, 8 de maig del 2013

La hispana Konstitucia Tribunalo nuligas la Deklaron pri Suvereneco


La advokato de la ŝtato refutis la Deklaron ĉar oni konsideris ĝin kiel klara defio kontraŭ la Hispana Konstitucio, kun politikaj kaj juraj efikoj.

La hispana Konstitucia Tribunalo nuligis la Deklaron pri Suvereneco aprobita de la Kataluna Parlamento la pasintan 23an de januaro kaj akceptis pristudi la refuton de la hispana registaro. Temas pri la unua fojo en la historio de la demokratio en kiu oni nuligas deklaron de iu parlamento. Sekvo de tiu decido povus eventuale esti senvalidigita la kreado de la Informa Konsilio por la Nacia Transiro.
Dum la venontaj 5 monatoj, la Tribunalo analizos la Deklaron kaj decidos ĉu ĝi fine estas kontraŭa al la Hispana Konstitucio.
Laŭ la advokato de la ŝtato, la kataluna popolo de rajtas esti politike kaj jure suverena subjekto kaj, en ajna kazo, estas la tuta hispana popolo kiu devas decidi en kazo de  hipoteza sendependiĝo.
Fonto de la informo: Vilaweb

dimecres, 24 d’abril del 2013

La anarkiismo, diferenciga trajto de Katalunio

 (Prezento de katalunlingva libro pri la anarkiisma heredo, kaŝita sub la sendependisma tsunamo)

Anarkiismo kaj Katalunio estas du konceptoj kiujn mondhistorio kunigis. Barcelono estas internacie konata kiel la ĉefurbo de la "Dia Akratio" aŭ Fajra Rozo. Ĝi ankaŭ estas la ĉefurbo en kiu oni fondis, en 1907, Solidaritat Obrera-n (Laborista Solidareco), kaj tri jarojn poste, Confederació Nacional del Treball  (Nacia Konfederacio de la Laboro), la plej grava anarkiismeca sindikato en la mondo laŭ membrokvanto kaj laŭ historia influo .malgraŭ tio, ni alkutimiĝis al la bildo de katalunoj kiel homoj laboremaj, ordamaj kaj profunde saĝdecidaj, trajtoj kiuj ege simpligas la realon kaj trompinformas por profito de kelkaj interesoj. Tiuj trajtoj estas uzataj kiel propagando por difinita celo.
Laŭ multaj analizantoj de la jarcentoj 17a kaj 18a, katalunoj estas perfortemaj ĉar ili ne volas submetiĝi al la tiutempe truditaj politikoj. Ĉar ili ne konsentas kun la regantaj valoroj pri submetiĝo kaj malegaleco.
Kontraste, la analizantoj de la 19a jarcento prezentas la katalunojn laboremaj, ordamaj kaj maldiboĉemaj. Tio ŝuldiĝas al la fakto ke, la tiam regantaj grupoj, ankaŭ pere de intelektula diskurso, aspiris al lando bazita sur la progres- kaj ordvaloroj tipaj de la burĝaro.
Malgraŭ ke pova minoritato, en alianco kun fremda ŝtato, sukcesas kunformi difinitan kolektivan idearon kaj kulturmesaĝon, kaŝante la liberecanajn epizodojn, la fakto estas ke tiu heredaĵo ekzistas kaj ĝi sentiĝas en bona parto de la praktikoj, kredoj kaj sintenoj de la nuntempaj katalunoj.

Esperanta versio de la prezento de la libro L'anarquisme, fet diferencial català,  de Virus Editorial (Eldonejo Virus)

dimarts, 9 d’abril del 2013

Esperantistoj por la sendependeco



Hieraŭ estis publike prezentita la esperantista branĉo de la Kataluna Nacia Asembleo, kerna organizo, kultura, socia kaj politika ĉirkaŭ kiu strukturiĝas ĉiuj klopodoj pri la sendependiĝo de la lando.
Jen pli-malplia resumo de la prezento:
Celo
Konigi je internacia skalo la katalunan kulturon kaj ĝiajn popolajn strebojn.
Konigi esperanton ene de Katalunio.
Kiel
Arigante ĉiujn parolantojn kaj simpatiantojn de esperanto pretaj labori por libera vivado en nia lando.
Tradukante kaj cirkuligante novaĵojn pri nia situacio.
Plubikigante kaj plibonigante artikolojn en esperanta vikipedio pri katalunaj okazaĵoj kaj homoj.
Prezentante ĉi esperantan branĉon de la KNA en diversaj urboj de la lando.
Sciigante pri nia lukto en diversaj esperanto-eventoj kaj renkontiĝoj.
Invititaj
Ĉiuj esperantistoj de la kataluna teritorio, sendepende de ilia esperanta lingvonivelo.

dijous, 21 de març del 2013

Feriu en onta lando ;)

Se vi planas ĉijare ferii en Katalunio, mi ĵus preparas oferton por vi kaj unu akompananton. Mia loĝejo estas granda kaj posedas unu liberan ĉambron kun du litoj. La apartamento ne estas en Barcelono, turisme grava kaj altira urbo sed ankaŭ ne malproksime, per ĉiutaga buso vi povas ĝin atingi post unuhora veturado. Ankaŭ per trajno eblas vojaĝi tien kvankam la vojaĝtempo estas iom plia. Ambaŭ stacioj troviĝas je 8 minutoj de la loĝejo.
Ankaŭ je simila proksimo estas la montaro Montserrat kaj ĝia fama Monaĥejo. En somero oni starigas busojn al la plej proksimaj plaĝoj, kun simila vojaĝdaŭro.
En la apartamento nuntempe loĝas du homoj, juna galegino kaj mi mem. Gastoj rajtas uzi ĉiujn komunajn servojn: du duŝejoj/necesejoj, granda kuirejo, lavejo, salono/manĝejo, balkono.
La domo disponas je konforta lifto. La kvartalo estas aparte trankvila, je iu ekstremo de la urbo ne tiom dense loĝata, kio cetere faciligas autoparkadon.
Igualada estas mezgranda urbo kun belaj promenejo kaj urbodoma placo. Same spektinda estas la konstruado de homkasteloj far la loka tradicia grupo Moixiganguers d'Igualada. Se vi interesiĝas pri moderna arkitekturo, rekomendindas vizito al la nova tombejo.
Interesa estas ankau la Ateneu Igualadí de la Classe Obrera, en kiu okazis perlegoj kaj kursoj pri esperanto komence de la pasinta jarcento.

La prezo de la gastoĉambro estas 10€/tage (1 aŭ 2 homoj). Por pli ol unusemajna restado oni povas pritrakti rabaton. Se temas pri familio kun infano(j) oni povas esplori eblecojn.
Lastinforme: la ĉambro estas ekipita per propra manlavujo kun apuda marmora platformo sur kiu mi baldau provizos mikroondaparaton).


Luĉambro /Habitació de lloguer/ Room for rent
Luĉambro /Habitació de lloguer…
Dormoĉambro

Luĉambro /Habitació de lloguer/ Room for rent
Luĉambro /Habitació de lloguer…


Vista a Montserrat des de casa
Vista a Montserrat des de casa
Motserrat disde la apartamento

Salono kun libraro / Sala d'estar i llibreria
Salono kun libraro / Sala d'es…
Salono kun libraro

Salono/manĝejo/balkono
Salono/manĝejo/balkono


Kuirejo / Cuina d'Igualada
Kuirejo / Cuina d'Igualada
Kuirejo

dimecres, 20 de març del 2013

Malsana Hispanio

La hispana socimalsano povas esti pli profunda ol la ekonomia truo

Frue en la monato, la ĉefa hispana juĝestraro trudis la demision de la ŝtata Supera Prokuroro en Katalunio. Tio ne estas posteno aljuĝita per voĉdonado sed publika funkciulo nomumita el la ĉefurbo [Madrid] kaj la postenon tradicie okupas ne kataluno. La lasta posten-tenanto estis tuj forigita el sia posteno post nur kelkaj horoj de kiam li asertis dum intervjuo de novaĵagentejo, ke "oni devas doni al la popolo la eblecon esprimi tion, kion ĝi volas". Tio aspektas sufiĉe naiva, krom tio, ke la aserto estis dirita en la kunteksto de la rajto de la katalunoj decidi pri sia politika estonto. Eble pro tio li tuj nuancigis sian diron aldonante "ĝenerale, al iu ajn popolo" kaj nur post klarigi, ke en Hispanio ekzistas "nenia leĝa kadro ebliganta referendumon pri sendependeco". Ĉio ŝajne senmakula. Kaj tamen, la sola implicita sugesto, ke eble oni devus trovi rimedon por la katalunoj diri sian penson pri la temo, turnis tion, kio estis esence banalaĵo, en fajrigan deklaron kaj okazigis la falon en malfavoron de la prokuroro. Tiel estas rilate la sendependecon de la juĝistaro - por nenion diri pri la libereco de esprimo.

Monaton pli frue, emerita ĝeneralo de la hispana armeo prelegis al regula kunveno de kamaradaj, altrangaj oficiroj pri " separatista-secesia ofensivo en Katalunio" kaj aludis al la eventuala starpunkto de la armeo. "Patrio estas antaŭa kaj pli grava ol demokratio", li konkludis. "Patriotismo estas sento kaj la Konstitucio estas nura leĝo". La aŭdantaro salutis per aplaŭdo tion, kio povintus facile esti komprenata kiel invito malobei la landajn leĝojn aŭ eĉ pravigo de puĉo. Same kiel antaŭaj similaj asertoj de aliaj, ĝi estigis nenian signifan reagon de la civilaj aŭtoritatoj.

Tiuj du eventoj - kaj la tre malsamaj oficialaj reagoj al ili - elmontras esencajn difektojn en la funkciado de demokrata ŝtato kaj sugestas, ke la problemoj de Hispanio povas facile esti pli gravaj ol la agnoskite ekonomia situacio. Kaj la instigo ambaŭkaze estas la situacio en Katalunio.

Se vi emas plu legi, bv. transiri al: Col·lectiu Emma

divendres, 8 de març del 2013

La Gallineta (La Kokineto) / Lluís Llach

Antaŭparolo de la kanto (Palaco de la Muziko, Barcelono)

"Mi supozas ke multaj el vi tute ne antaŭvidis ke La Kokineto aperos ĉi tie, sed jen vidu, mi revivigis ĝin. La Kokineto, vivrolanto de la jaro 1968, aktivista, proletara, sindikatana, maldekstrula, sendependisma, ktp. nu, ĉio kio estas maldeca nuntempe, do, kiam venis la demokratiiĝo de Hispanio kaj venkis la socialistoj (PSOE), La Kokineto honteme sin kaŝis malantaŭ la piano kaj decidis neniam plu publike eliri. Mi kutimis averti ŝin, “atentu, ĉar venkos Aznar, atentu ĉar ili ekhavis balotan majoritaton,...fine, kiam ŝi vidis tiun teruregan triopon (Bush, Berlusconi, Aznar), ŝi decidis purigi siajn plumojn...tial mi kantos ĝin nun (kun modernigitaj muzikmodifoj pli junstilaj)."
Katalunlingva teksto de la kanto.

8 de marto, Ina tago


Hodiaŭ ni omaĝas kaj memoras pri ino kiu tre grave rolis en la historio de Katalunio kaj Hispanio: Federica Montseny. Legu pri ŝi en Vikipedio.

dimarts, 5 de març del 2013

What's up with Catalonia? (Kio okazas en Katalunio?)

Por scipovantoj de la angla kaj samtempe interesiĝantoj pri la politikaj eventoj en Katalunio, antaŭnelonge oni publikigis la libron What's up with Catalonia?. En ĝi, 35 rekonataj personoj kaj spertuloj opinias pri la situacio kaj la okazaĵoj kiuj komenciĝis post la giganta manifestacio de la pasinta 11a de decembro, kiam miliono kaj duono da homoj unuvoĉe alvokis por la sendependiĝo.
Aĉeteblas ĉe Vilaweb

dissabte, 2 de març del 2013

Verkami gastigas filmprojekton pri la kataluna suverenismo

La reĝisorino Isona Passola, kun la skipo kiu produktis la filmojn Catalunya-Espanya kaj Pa negre, proponas al Verkami-simpatiantoj partopreni en la disvolvigo de la dokumentaria filmo L'Endemà (La Postan Tagon), kiu celas antaŭvidigi la ŝtaton sopiratan de la sendependismaj katalunoj, per fakaj kaj seriozaj argumentoj kiuj estu kiel sanfortigilo kontraŭ la timo al eventuala jeso al sendependeco.
Por atingi kvalitan kaj spektindan rezulton laŭ kutimaj artpostuloj, oni proponis buĝeton de 600.000 € el kiuj oni kalkulas kolekti la duonon dank' al la mecenata helpo de Verkami. Laŭ Passola, tiu buĝeto estas la minimumo por atingi decan rezulton je internacia kutima skalo.
La projekto jam rompis iun rekordon kiel plej subtenata projekto en Eŭropo pere de mecenatoj.
Laŭ legeblas en Verkami:
"Starigi ŝtaton estas ne nur diri jes sed ankaŭ konstrui novan landon, strikte demokratian, jam ekde la postan tagon."

dijous, 28 de febrer del 2013

Montserrat


 Montserrat estas montaro mondkonata de tre multaj pilgrimantoj, grimpantoj, turismuloj, padmigrantoj, religiuloj kaj kulturamantoj. Ĝi estas la historie spirita kerno de Katalunio. Se vi ne havis okazon ĝin viziti, jen ni proponas interretan gustumadon per eta kolekto da bildoj.

dijous, 14 de febrer del 2013

Iniciato por revolucio



Flanke aŭ paralele al la movado por la sendependismo, naskiĝas en la kataluna teritorio alia iniciato kies celo estas pli vasta kaj ambicia. Sub la aŭspicio de kooperativismaj grupoj, la tiel nomata Integra Revolucio proponas radikalajn ŝanĝojn en la reganta socia modelo kaj ke tiujn ŝanĝojn partoprenu homoj spite al landlimoj.
Unu el la antaŭplanitaj paŝoj estos alvoko al internacia renkontiĝo por interkonatiĝo de homoj kaj kolektivoj kiu laboradas kun similaj celoj.
Vi povas plu legi kaj informiĝi tra la esperanta retpaĝo.

dilluns, 11 de febrer del 2013

Cele al Katalunio sen armeo

Antaŭ nelonge estis redaktita pacisma manifesto en kiu oni petas ke la sendependiĝo ne inkluzivigu la kreadon de kataluna armeo.
La dokumento ricevis la subtenon de socie elstaraj homoj kiel Lluís Llach (kantaŭtoro), Jaume Cabré (verkisto), Sergi López (aktoro), Joel Joan (aktoro/direktoro) kaj Arcadi Oliveres (politologo).

Oni memorigas ke Katalunio posedas “enradikiĝintan kulturon kiu favoras al dialogo kaj la paco.”
Ĉu sendependa Katalunio devus havi armeon? Ĉu la lando devus aniĝi al NATO? Ĉu oni devus forsendi soldatojn al Afganistano aŭ Irako? Grupo de veteranaj katalunaj pacistoj prezentos manifeston, subskribitan de artistoj kiel Lluís Llach, Jaŭme Cabré, Sergi López kaj Joel Joan, kun la celo peti ke, en la kazo de efektiva sendependiĝo, la estonta kataluna ŝtato en kreu propran armeon.
Unue ĉar, laŭ la redaktintoj, “Katalunio posedas enradikiĝintan kulturon kiu favoras al dialogo kaj kooperado inter popoloj” kaj, krome, ĉar tiu kreado kunportus plurmilionan elspezon ĉiam nesufiĉa.

La manifesto Katalunio por la homa sekureco kaj la paco, proponata de Col·lectiu Pau i Treva (Kolektivo Paco kaj Militpaŭzo), kontraŭstaras la disvastiĝintan ideon laŭ kiu ĉiu sendependa lando posedas propran armeon. Nuntempe dudeko da landoj en posedas ĝin. Inter la plej konataj estas Kosta-Riko, en Centr-Ameriko, pro tio ke ĝia konstitucio rekte malpermesas armeon; la cetero de senarmeaj nacioj estas karibaj aŭ Oceaniaj insuloj. Islando ankaŭ ne posedas permanentajn militfortojn sed ĝi estas aparta kazo pro ĝia membreco al NATO. Ĝi disponas pri fortoj konataj kiel “peacekeeping” kaj subskribis traktaton kun Usono, Norvegio kaj Danio pri komuna reciproka defendo.
Katalunio, en eventuala sendependa estonteco, povus aspiri al simila traktato kun EU. La subskribintoj de la manifesto defendas ke dum la konstruado de nova ŝtato oni devus eviti la reprodukton de strukturoj konsideritaj “kadukiĝintaj kaj negativaj” kiaj estas la armeoj, sen malprestiĝigi tamen, la ideon pri “homa sekureco”.
La kolektivo atentigas ke, en Katalunio, “la kulturo por la paco estas propra identiga trajto.”
Aliaj famuloj, inter la centoj da subskribintoj de la manifesto, estas Maria del Mar Bonet (kantistino), Teresa Forcadas (doktoro/ monaĥino), Josep Maria Terricabras (filozofo) kaj Alfons Banda. Plej multaj el ili sindeklarissendependistoj, tamen neniu el ili deziras ke la sendependiĝo kunportu militismon kaj priarmeajn elspezojn. Laŭ ilia opinio, la nunaj sekurecfortoj sufiĉas por kontentigi la bezonojn de la eventualaj novaj organismoj(inteligentservoj, kontrolo de landlimoj kaj flugzonoj, ktp.). En Katalunio ekzistas, laŭ oficialaj informoj, ĉirkaŭ 38.000 membroj de la sekurecfortoj (kataluna polico, ŝtata polico, civila gvardio kaj urba polico).
Invado, en la nunaj cirkonstancoj, estas ege malprobabla. La manifesto celas ankaŭ publike rebati opiniojn kiel tiu de Miquel Sellarés, direktoro de la Centro pri Strategiaj Studoj de Katalunio, kiu montriĝis favora al la kreado de armeo kaj al membreco en NATO, por alianci kun la okcidentaj potencoj.

dijous, 7 de febrer del 2013

Kio estas la ANC (eo= KNA)

La Kataluna Nacia Asembleo, ankau nomata Movado por la Sendependeco, estas popola organizo, unuiĝa, plurala kaj demokratia kies celo estas reakiri la politikan sendependecon de Katalunio pere de starigo de jura ŝtato, demokratia kaj socia.
Nuna prezidanto estas Carme Forcadell.
Vicprezidanto:  Carles Castellanos
Kasisto:  Llorenç Sotorres
Sekretario:  Jordi Martínez
Ĝermo de tiu ĉi organizo ekestis dum la celebrado de la "Nacia Konferenco por Propra Ŝtato", okazinta la 30an de aprilo 2011 en Barcelono, kiun ĉeestis 1.500 homoj.
Kadre de tiu konferenco estis elektita la Konstanta Konsilio kies anoj estis: Aureli Argemí, Enric I. Canela, Carles Castellanos, Josep Cruanyes, Josep Dalmau, Miquel Esquirol, Patrícia Gabancho, Julià de Jòdar, Joel Joan, Enric Larreula, Lluís Llach, Josep Maria Murià, Ferran Requejo, Francesc Ribera, Pep Riera, Blanca Serra, Eva Serra, Jordi Solé, Josep Maria Terricabras, Quim Torra, Ricard Torrents, 
Kiel provizora sekretariaro estis elektitaj Alfred Bosch, Miquel Strubell, Miquel Sellarès, Jaume Soler.
La oficiala konsistigo de la KNA okazis la 10an de marto 2012 en Palau Sant Jordi de Barcelono. Tie estis aprobitaj la statutoj, la interna regularo kaj la vojmapo al sendependeco.

Plia informado en diversaj lingvoj en Vikipedio
Oficiala retejo de la KNA: http://www.assemblea.cat/

dimecres, 30 de gener del 2013

Informo de Reuters


La paca sendependismo de Katalunio kaj Skotlando estas pozitiva leciono por la mondo, laŭ Reuters.

La internacia agentejo komparas la du procezojn kaj sin demandas ĉu la referendumoj de 2014 povas ŝanĝi la agordon de Eŭropo.

"La ĉefa leciono de la sendependismaj movadoj de Katalunio kaj Skotlando estas tiu, ke ili estis vere efikaj sen rezigni pri sia pacismo, male ol okazis pri la perfortema vojo elektita de IRA en Norda Irlando kaj ETA en Eŭskio."
Tiu ĉi estas la analizo far la internacia agentejo Reuters, kiu plubikigas raporton en kiu estas komparataj la sendependismaj procezoj de Skotlando kaj Katalunio. En ĝi oni sin demandas ĉu la referendumoj de tiuj landoj, okazontaj en 2014, povus ŝanĝi Eŭropon. Reuters ankaŭ priskribas la kreskantan interesiĝon pri la temo ekster la kontinento, aparte Usono, Rusio kaj Ĉinio, por la kazo ke estu gravaj ŝanĝoj en du el la gravaj ŝtatoj de la malnova kontinento.

Fonto kaj plia informado (katalune): Vilaweb

dijous, 24 de gener del 2013

La Deklaracio en pluraj lingvoj


La katalunlingva retgazeto Vilaweb alvokis siajn legantojn volontule traduki la ĵus aprobitan Deklaracion pri  Suvereneco de la Kataluna Popolo al kiel eble plej multaj lingvoj. Oni kalkulas ke la nombro de tradukoj estos pli ol kvardek. Inter la unuaj publikigitaj jam troveblas la esperanta versio, dank' al la sinpropono kaj rapida plenumo de Kataluna Esperanto-Asocio.

dimecres, 23 de gener del 2013

La Kataluna Parlamento aprobas la Deklaracion pri Suvereneco

Post interveno en la debato de ĉiuj politikaj grupoj reprezentataj en la Kataluna Parlamento hodiaŭ estis aprobita la Deklaracio pri Suvereneco de la Kataluna Popolo. La teksto de la dokumento baldaŭ haveblos en Esperanto. Intertempe oni povos pli informiĝi tra la internacia gazetaro.

dimarts, 22 de gener del 2013

Desegnado de vojmapo por Katalunio

Nova regiona registaro funkcias en Katalunio. Kiel aliaj administraj instancoj en Eŭropo en la nuna momento, ĝi spertos malfacilaĵojn por havigi al la civitanoj adekvatajn servojn dum strebas helpi draŝitan ekonomion retrovi la ĝustan vojon. Kun plia malavantaĝo: ĝi devos trakti kun hispana registaro, kiu neniel faciligos tiujn taskojn. Ne gravas, ke Katalunio estas produktiva socio kaj decida kontribuanto al la financoj de la ŝtato, la centra registaro konservas la kontrolon de la publika mono kaj havigas aŭ retenas la publikajn fondusojn ĉefe kiel rimedo por plifortigi la propran politikan programon. Kaj ĉiuj mesaĝoj venontaj el Madrido montras, ke ĝi intencas ĝisfunde uzi tian avantaĝon por limigi la katalunan agkapablon, kombininta financan sufokon kun senkompataj atakoj al iliaj lingvo kaj kulturo, eĉ de la eduka sistemo, strebante al forviŝo de ĉiaj signoj de ilia kolektiva personeco.

En tiaj cirkumstancoj, ne estas surprizige, ke sufiĉe granda plimulto de la katalunoj almenaŭ dubu pri la oportuneco pluesti hispana provinco. Tio klare montriĝis en la rezulto de la baloto de la 25a de novembro, en kiu la okazigo de popola referendumo pri sendependeco estis la ĉefa promeso de la venkinta koalicio. Nune la propono estas subtenita de preskaŭ du trionoj de la Kataluna Parlamento, tiele konfirminte tion, kion antaŭaj enketoj pri opinio montris: sendepende de ilia eventuala elekto, proksimume ok dekonoj de la katalunoj konsentas esti publike pridemanditaj pri la ebleco separiĝi de la politika ento al kiu nun ili apartenas.

La lasta balotado provizis signojn pri la penso de la katalunoj, sed por scii ekzakte kiom da ili rezignis pri Hispanio la sola rimedo estas meti al ili klaran demandon en oficialan voĉdonadon. Tio aspektas kiel la ĝusta maniero agi: ĝi kongruas kun la opinioj esprimitaj de diversaj internaciaj fakuloj kaj estas ankaŭ la vojo sekvata en la paralela proceduro disvolviĝanta en Skotlando, apogata de la brita parlamento kaj de la registaro.

En Hispanio, tamen, ĉiuj obstine rifuzas tian eblecon. En malofta montriĝo de interkonsento preskaŭ ĉiuj politikaj grupoj kaj la plimulto de publika opinio fabrikita en Madrido unuiĝis por malagnoski la rajtojn de la katalunoj opinii pri la temo. Kompreneble la hispana elito teruriĝas, ĉar se oni permesas al la popolo opinii, estas tre probable, ke ili decidu separiĝi. Sed ekzistas pli funda kialo ekster la timo malvenki. Historie kaj ĝis la nuna momento Hispanio ĉiam rifuzis agnoski la fakton, ke la katalunoj estas popolo kun aparta nacia identeco kaj, tial, ili posedas kolektivajn rajtojn. Akcepti, ke ili povos esti pridemanditaj per oficiala referendumo, signifus implicitan agnoskon de tiuj rajtoj.

Pro manko de pli bonaj argumentoj, la konstitucio de la jaro 1978 estas uzita kiel rifuzilo de la katalunaj petoj aŭ svingita kiel armilo por minaci ilin, se ili kuraĝas sursalti liajn mallarĝe difinitajn limojn. Malgraŭ ĝia kontestebla deveno sub la ombro de kvardekjara diktaturo, tia dokumento estas traktita kiel santa parolo de la defentantoj de la hispana fido - post kiam ili donis al ĝi la geston plej konvenan por siaj interesoj. Sinteno tiel malracia ne povas esti por ĉiam subtenata. La mondo scias, ke neniu leĝo, sendepende de la ekzaltiteco de la titolo, povas esti uzita por frustri la volon de la popolo. Ĉiuj en Hispanio konscias, ke en la nuna Eŭropo demokratia ago ne povas esti malebligita surbaze de leĝa ruzaĵo kaj ankoraŭ malpli per minaco aŭ perforto.

***
Kreskanta sento de laceco rilate Hispanion ekzistas en ĉiuj sektoroj de la kataluna socio kaj ankaŭ la konscio, ke, kiel parto de Hispanio, ilia lando rapide sinkas dum oni malhavigas al ĝi la bezonatajn rimedojn por haltigi kaj inversigi la dekadencon. Pli kaj pli da katalunoj venis al la konkludo, ke ilia estonto kiel popolo estos en danĝero krom se ili decide agos ju pli frue des pli bone.

La reganta koalicio havas nun malambiguan ordonon antaŭenigi proceduron povantan konduki al separiĝo de Hispanio. Kune kun aliaj politikaj grupoj, ĝi komencis desegni vojmapon cele al plena suvereneco. Por startigi tiun proceduron oni esperas, ke formala deklaracio asertante la rajtojn de la katalunoj decidi pri la propra estonteco estos aprovita kun granda plimunto en la kataluna parlamento la 23an de januaro. La sekvan paŝon konsistigos la eklaboro pri la detaloj de travidebla kaj inkluziva plano por popola referendumo pri sendependeco.

La hispana registaro pli bone ne malhelpu tiun proceduron se ĝi volas konservi sian prestiĝon kiel demokratan. Fakte malfacilas imagi kiel ĝi povus obstrukci aŭ malpermesi la referendumon sen utiligi ne akcepteblaj metodoj, kiuj semlime damaĝus ŝtaton , kiu estas jam senkreditigita en aliaj flankoj. Sekve oni povas esperi, ke ĉiuj baroj estos fine sursaltitaj kaj ke la popolo havos la eblecon paroli.

Finfine, kion la katalunoj decidos en libera kaj respondeca maniero devos esti honorigita de ĉiuj, en Hispanio kaj preter ĝi. Se sufiĉa plimulto elektos ian formon de apartiĝo, Hispanio devos honeste agnoski sian malsukceson aligi la katalunojn al sia politika projekto kaj devos bonafide reagi. Ankaŭ tiel devos reagi la aliaj najbaroj de Katalunio, faciligante la vojon por ke la nova lando povu okupi la ĝustan lokon en la ekonomia kaj politika kadro de la kontinento kaj ekkontribui al pli larĝa eŭropa projekto.

Elangligis: Ramon Perera
Fonto: Col·lectiu Emma